Bevolkingsonderzoek
Baarmoederhalskanker en borstkanker en darmkanker
A Baarmoederhalskanker
Alle vrouwen van 30 tot en met 60 jaar krijgen elke 5 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Het doel van dit onderzoek is vroegtijdige opsporing van (voorstadia van) baarmoederhalskanker. Deelname is gratis – voor patienten die in Nederland wonen – en geheel vrijwillig.
Waarom?
Baarmoederhalskanker komt voor bij vrouwen van alle leeftijden, maar het meest bij vrouwen van 30 tot en met 60 jaar. Daarom krijgen juist deze vrouwen een uitnodiging voor deelname aan dit onderzoek. Het is wetenschappelijk aangetoond dat deelnemen in de meeste gevallen voldoende is om afwijkingen op tijd te ontdekken. Baarmoederhalskanker ontstaat doorgaans heel langzaam. Dankzij het bevolkingsonderzoek is het mogelijk vroegtijdige afwijkingen op te sporen, ook als u geen klachten heeft. Er is vaak een minder ingrijpende behandeling nodig bij een voorstadium van kanker. Het opsporen van afwijkingen kan dmv een eenvoudig onderzoek: het “uitstrijkje”.
In het vernieuwde – vanaf 2017 – bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker wordt eerst getest op aanwezigheid van het humaan papilloma virus (HPV). Als dit virus gevonden is, wordt in hetzelfde uitstrijkje getest of er afwijkende cellen in zitten. Door te testen op HPV is eerder duidelijk of vrouwen risico lopen op het krijgen van baarmoederhalskanker en is de verwachting dat 75 extra gevallen van baarmoederhalskanker en 18 sterfgevallen door deze ziekte kunnen worden voorkomen.
uitnodiging
U ontvangt een uitnodigingsbrief met het verzoek een afspraak te maken voor een uitstrijkje bij uw huisartsenpraktijk. De uitnodigingbrief bevat ook twee stickers met barcodes en een folder over het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. U maakt zelf een afspraak bij uw huisartsenpraktijk voor het uitstrijkje. U neemt de uitnodigingsbrief met de twee stickers mee naar de praktijk als u het uitstrijkje laat maken.
niet deelnemen, uitstellen of overslaan
Deelnemen is niet meer nodig als uw baarmoeder, inclusief de baarmoederhals, is verwijderd. Neem bij twijfel contact met ons op. Als u zwanger bent of net bevallen bent moet u het maken van een uitstrijkje uitstellen tot 6 maanden na de bevalling. Neem in dit geval contact op met de informatielijn (telefoonnummer in uitnodigingsbrief). U kunt zich eenmalig of definitief afmelden. Bij eenmalige afmelding ontvangt u na 5 jaar een nieuwe uitnodiging. U kunt geen uitstrijkje laten maken tijdens de menstruatie. Maak daarom een afspraak buiten uw menstruatieperiode.
onderzoek zelf
Het uitstrijkje wordt gemaakt door de praktijkassistente en duurt ongeveer 10 minuten. Eerst worden u een paar vragen gesteld. Vervolgens moet u zich gedeeltelijk uitkleden en plaats nemen op de onderzoeksbank. Bij het uitstrijken worden wat cellen van de baarmoederhals weggehaald. Als u nooit geslachtsgemeenschap heeft gehad, is het goed dit aan te geven bij de assistente die het uitstrijkje maakt. Het uitstrijkje wordt in een laboratorium onderzocht.
zelfafnameset
Als u het erg vervelend vindt oom een uitstrijkje te laten maken kunt u een zelfafnameset aanvragen. U kunt deze set aanvragen als u een herinneringsuitnodiging heeft ontvangen (ca. 16 weken na de eerste uitnodiging) of u vraagt de set eerder aan; maar in dat geval wordt de afnameset niet eerder verzonden dan 16 weken na de eerste uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Bij de zelfafnameset wordt een duidelijke gebruiksaanwijzing bijgevoegd. Op het met de zelfafnameset afgenomen materiaal wordt alleen getest op HPV. Wordt HPV gevonden, dan wordt u uitgenodigd alsnog een uitstrijkje te laten maken bij de huisartsenpraktijk. Op dit uitgestreken materiaal wordt gekeken naar de aan- of afwezigheid van afwijkende cellen.
uitslag
De uitslag wordt binnen 4 weken thuis toegestuurd door Bevolkingsonderzoek Oost. Als er geen HPV virus gevonden is krijgt u over 5-10 jaar (afhankelijk van uw leeftijd) weer een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Als de uitslag wel HPV positief is wordt er ook gekeken of er afwijkende cellen zijn. Als er geen afwijkende cellen zijn wordt 6 maanden later weer een uitstrijkje gemaakt op de huisartsenpraktijk. Als er wel afwijkende cellen zijn gevonden wordt u verwezen naar de gynaecoloog. Dit vervolgonderzoek maakt geen deel uit van het bevolkingsonderzoek.
De uitslag van de zelfafnametest gaat naar u en niet naar de huisarts.
nieuwe uitnodiging?
Als u tussen de 30 en 60 jaar bent ontvangt u elke 5 jaar automatisch een uitnodiging voor het gratis bevolkingsonderzoek. Bent u 40 of 50 jaar en komt uit het onderzoek dat u geen HPV heeft dan ontvangt u 10 jaar later weer een nieuwe uitnodiging.
vragen?
Voor vragen over dit onderzoek kunt u contact opnemen met praktijkassistente Yasmin Chamoun.
meer informatie?
bmhkcontact@bevolkingsonderzoekoost.nl
www.bevolkingsonderzoekoost.nl
informatielijn baarmoederhalskanker: 088 1186330
Bevolkingsonderzoek Oost Zutphenseweg 51 7418 AH Deventer 088 1186300
E-mail: bmhkcontact@bevolkingsonderzoekoost.nl
B Borstkanker
Eenmaal per 2 jaar wordt het bevolkings-onderzoek borstkanker uitgevoerd. Verantwoordelijk voor de uitvoering is Bevolkingsonderzoek Oost. Vrouwen van 50 tot 75 jaar komen voor het onderzoek in aanmerking.
waarom?
Het onderzoek richt zich op de opsporing van borstkanker of een verdenking daarop.
uitnodiging
Vrouwen die in aanmerking komen worden 2 weken voor het onderzoek persoonlijk uitgenodigd.
onderzoek
Het onderzoek (mammografie) wordt uitgevoerd door specifiek opgeleide screeningslaboranten in een verplaatsbaar onderzoekcentrum. Dit centrum staat op de parkeerplaats van Service Centrum Oost aan de Gronausestraat 300. De borstfoto’s worden beoordeeld door specifiek opgeleide radiologen.
uitslag
Iedere deelneemster ontvangt persoonlijk de uitslag binnen 2 weken per post. Bij verdachte uitslagen wordt patiente geadviseerd contact op te nemen met de huisarts voor nader onderzoek. Ongeveer 1-1.5% van de deelneemsters wordt doorverwezen vanwege nader onderzoek. Het vervolgonderzoek maakt geen deel uit van het bevolkingsonderzoek.
meer informatie?
www.bevolkingsonderzoekoost.nl
Kantoor Bevolkingsonderzoek Oost Zutphenseweg 51 7418 AH Deventer 088 1186300
E-mail: bkcontact@bevolkingsonderzoekoost.nl
C Darmkanker
Alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar krijgen iedere twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Meedoen is gratis en vrijwillig. U beslist zelf of u wel of niet meedoet. Bevolkingsonderzoek Oost organiseert het bevolkingsonderzoek darmkanker in Gelderland en Overijssel.
geleidelijk van start
Het bevolkingsonderzoek darmkanker gaat tussen 2014 en 2019 geleidelijk van start. Wanneer u een uitnodiging krijgt, hangt af van uw geboortejaar.
wat kunt u verwachten van het onderzoek?
Bij het bevolkingsonderzoek wordt gekeken of er bloed in uw ontlasting (poep) zit. Bloed in uw ontlasting is niet altijd met het blote oog zichtbaar. Daarom wordt een klein beetje van uw ontlasting onderzocht in een laboratorium.
waarom een bevolkingsonderzoek darmkanker?
Met het bevolkingsonderzoek kan darmkanker worden voorkomen of in een vroegtijdig stadium worden ontdekt en behandeld. Als darmkanker vroegtijdig wordt ontdekt, is de kans op genezing groter en de behandeling minder zwaar. Het bevolkingsonderzoek kan het aantal sterfgevallen aan darmkanker beperken.
onderzoek
Deelnemers ontvangen een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek via de post. Bij de uitnodiging zit een buisjes, de zelfafnametest. Hier prikt u op vier verschillende plaatsen in de ontlasting. Het buisje stuurt u in een antwoordenvelop naar een laboratorium. Daar wordt de ontlasting onderzocht op aanwezigheid van bloed. Binnen twee weken ontvangt u de uitslag per post.
niet meedoen?
Patiënten die onder behandeling zijn voor darmkanker hoeven niet mee te doen met het bevolkingsonderzoek. Patiënten die de afgelopen 5 jaar een coloscopie (darmonderzoek) hebben ondergaan, wordt geadviseerd om met de huisarts contact op te nemen of deelname zinvol is. Bent u als patiënt onder controle van een maag/darm/lever arts of internist voor uw darmen zou het advies zijn te overleggen met deze specialist over deelname.
uitslag
Er is geen bloed gevonden in de ontlasting. U krijgt over 2 jaar weer een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Als er wel bloed gevonden is in de ontlasting krijgt u een brief met de uitslag. De huisarts krijgt niet automatisch een bericht over een de uitslag met bloedverlies. Wilt u dat uw huisarts een bericht ontvangt over een ongunstige uitslag? Laat dit dan zo snel mogelijk weten aan de screeningsorganisatie en geef de gegevens van de huisarts door. Als er bloed in ontlasting is gevonden wordt er een vervolgonderzoek voorgesteld. Het betekent niet dat u darmkanker heeft. Het vervolgonderzoek zal er toe leiden dat de reden van bloedverlies gevonden kan worden. Het vervolgonderzoek bestaat uit twee onderdelen: een intake gesprek en een coloscopie (darmonderzoek). Het coloscopiecentrum geeft de uitslag van de coloscopie aan de huisarts door, als u daarmee instemt. Het vervolgonderzoek maakt geen deel uit van het bevolkingsonderzoek.
heeft u darmklachten?
Heeft u darmklachten? Of maakt u zich zorgen over uw gezondheid? Wacht dan niet op het bevolkingsonderzoek, maar neem contact op met uw huisarts.
meer informatie?
www.bevolkingsonderzoeknederland.nl
Kantoor Bevolkingsonderzoek Oost Zutphenseweg 51 7418 AH Deventer 088 1186300
E-mail: dkcontact@bevolkingsonderzoekoost.nl
RIVM: http://www.rivm.nl/Onderwerpen/B/bevolkingsonderzoek_darmkanker
Informatie over darmkanker: website Maag Lever Darm Stichting (www.darmkanker.info) of KWF Kankerbestrijding. Of bellen via Infolijn van de Maag Lever Darm Stichting (0900-2025625 of de KWF Kanker Infolijn (088-0226622).